Boekrecensie: Benjamin Constable – De drie levens van Tomomi Ishikawa

Alweer een bijzonder geslaagde debuutroman, het uit het Engels vertaalde ‘De drie levens van Tomomi Ishikawa’ van Benjamin Constable. Waar komen die briljante debuten toch telkens weer vandaan? 

Benjamin Constable krijgt in maart 2007 een brief van zijn goede vriendin Tomomi Ishikawa, oftewel Vlinder. Ze schrijft dat ze zelfmoord heeft gepleegd, althans, na het schrijven en persoonlijk afleveren van deze brief. Hij is volledig overrompeld, probeert haar te bellen en gaat dan naar haar appartement om te ontdekken of het waar is dat Vlinder dood is. Haar appartement is leeg, wel vindt hij weer een briefje van haar met de mededeling dat hij haar laptop erft en de rest van haar spullen door iemand anders zullen worden opgeruimd. Ben is volkomen in de war en had dit nooit zien aankomen, maar volgt toch maar de instructies. Thuis slaat hij de laptop open en ontdekt hij mappen vol foto’s en teksten. De een nog cryptischer dan de ander. 

Vlinder stuurt Ben via de teksten naar verstopte pakjes en brieven dwars door Parijs heen. Ben heeft geen idee wat het doel van de speurtocht is, maar blijft de aanwijzingen volgen. Hij wil ontdekken wat er met Vlinder is gebeurd en bovendien vermaakt de puzzel hem. Als Vlinders aanwijzingen hem naar New York sturen, gehoorzaamt hij. Hij ontmoet er Beatrice, een willekeurige voorbijganger op straat. Of lijkt dat maar zo? In New York wordt de speurtocht steeds vreemder. Vlinder schrijft in haar verstopte brieven over moorden die ze gepleegd zou hebben. Is het echt? Wie was Vlinder eigenlijk, kende hij haar wel echt zo goed als hij dacht? 

Een driehonderd bladzijden lange puzzel, dat is ‘De drie levens van Tomomi Ishikawa’. “Een raadselachtige en aangrijpende roman”, staat op de cover. Raadselachtig is de roman zeker. Er zitten honderden kleine aanwijzingen in de teksten. Allerlei betekenisvolle onderwerpen blijven terugkomen, waardoor je ontzettend gaat zoeken naar duiding. Waarom is die pen zo belangrijk, wat is er met de tijd ‘tien voor half vier’, is yoghurt belangrijk? Is het nou echt toeval dat hij Dante gaat lezen? Ja, nee, natuurlijk niet. Alles betekent iets, in dit boek. Wat zal Ben vinden aan het einde van zijn bizarre speurtocht? Het is een enorm complex raadsel waarin de steden Parijs en New York hoofdrollen spelen. Maar naast dit raadsel is het ook het levensverhaal van het Japanse meisje Tomomi Ishikawa, het verhaal van een bijzondere vriendschap en het verhaal van het ontstaan van een boek.

‘De drie levens van Tomomi Ishikawa’ is een bijzonder boek van toon, prachtig geschreven, intelligent in elkaar geschoven met een geweldige scene op bladzijde 26. Benjamin Constable creëerde de lichtvoetige en zeer duistere Vlinder, waar je helemaal geen vat op krijgt. Een tikje absurd is het boek zeker, mede dankzij Bens imaginaire kat Kat. Er is geen noodzaak om liefhebber te zijn van puzzels en raadsels, want alhoewel dit boek een grote speurtocht is, is dat slechts de vorm waarin het verhaal gegoten wordt. Als je er geen probleem mee hebt nog geen drie woorden vooruit te kunnen denken en je je gewoon mee durft laten te voeren door het verhaal, is dit een absolute aanrader. Een krachtige verbeelding hebben heeft wel een lichte voorkeur, omdat je anders wellicht de sfeervolle diepte in het boek mist. Of, de diepte die je zelf meent te hebben ontdekt. Deze roman is een toverbal, elke lezer zal er een andere kleur in vinden.

Van Benjamin Constable hoop ik nog heel veel te horen. Hij schijnt alweer een nieuw boek te hebben geschreven, maar dat is nog niet in een definitieve vorm. Het leeft voorlopig onder de titel ‘Love and Inventions of Abbas Ibn Firnas’.

Ja, ga dit lezen! Heel bijzonder  en uniek debuut, met een heerlijke stijl. Laat je meetrekken uit je dagelijkse werkelijkheid en beleef een ontroerend en mysterieus avontuur. 

Lees andere blogs over ‘De drie levens van Tomomi Ishikawa'.

Boekrecensie: Toine Heijmans – Pristina

‘Op zee’, de debuutroman van Volkskrantverslaggever Toine Heijmans is ontzettend goed ontvangen. De Franse vertaling van het boek heeft een prestigieuze Franse literaire prijs gewonnen en de verfilming is in 2013 gepresenteerd, waardoor het boek in de boekhandels weer even vol in de aandacht staat. Half januari volgt Heijmans volgende roman: ‘Pristina’.

Pristina heeft twee hoofdpersonages en een heleboel platte karaktertjes ernaast. Deze twee hoofdpersonages zijn Albert Drilling en Cira Dosta, oftewel Irin Past. Twee mensen die tegenover elkaar staan, met tegenovergestelde doelen en wensen. In een beleefde, maar ontsporende dans komen ze dichter bij elkaar.

Albert is een regeringsambtenaar wiens taak het is om illegalen op te sporen en te overtuigen Nederland te verlaten, zonder een boel lawaai te maken. De illegalen die Albert op zijn bordje krijgt geschoven zijn mensen die in potentie een rel kunnen vormen, media-aandacht kunnen opwekken en een kwalijke zaak voor de minister kunnen vormen. Cira Dosta is zo’n vreemdelinge. Ze woont op een klein eiland in de Noordzee, waar een aantal jaren geleden driehonderd vreemdelingen zijn opgevangen, in afwachting van hun uitzetting. Cira is met behulp van drie eilandmannen achtergebleven en heeft zich naadloos in de eilandbevolking gevoegd. Niemand had gedacht dat er ooit nog een haan zou kraaien naar die ene vreemdelinge die niet netjes het land uit is gezet. Maar dan is daar Albert.

Albert is een keurige ambtenaar, trots op zijn beroep, overtuigd van zijn aanpak en tevreden met zijn nette scores. Hij bereidt al zijn stappen minutieus voor en er zal hem nooit iets onverwachts overkomen. Maar dan is daar Cira.

Albert en Cira zijn er allebei de mensen niet naar om de ander onbeleefde woorden naar het hoofd te slingeren. Ze komen echter van ver in hun begrip voor elkaar. Alberts kraakheldere doel om de regels uit te voeren zoals ze zijn, laat weinig ruimte voor menselijkheid, alhoewel hij zelf denkt dat hij het beste doet voor iedereen. Cira begrijpt die regels best, maar is inmiddels meer een eilander dan ze ooit iets anders is geweest. In een traag schaakspel van zetten, met horten en stoten, lijkt Albert toch zijn doel te bereiken. Toch?

Albert is niet een heel prettig individu. Zijn starheid en ambtelijke manier van doen komt wat onmenselijk over. Als lezer ligt je sympathie daardoor al snel bij Cira, die zich voegt naar Albert en hem zijn ding laat doen. Heijmans zet je af en toe op het verkeerde been, net als Cira dat met Albert doet. Alberts perfecte manier van doen begint wat scheurtjes te vertonen. Met een verbaasde blik lijkt hij af en toe rond te kijken waarom zijn zo goed uitgedachte methode niet 100% werkt in dit geval. Dat zorgt er dan weer voor dat hij ook sympathie opwekt en je die rare man zelfs een beetje in je hart sluit.

‘Pristina’ is een knap staaltje psychologie. Wat is het juiste? Wat is goed? Wie heeft gelijk? Regels en mensen, wat gaat voor? Het verhaal dut af en toe een beetje in, verliest wat van de (al trage) snelheid en heeft dan wat moeite met het vasthouden van de aandacht. Maar die traagheid is wel heel erg passend voor het verhaal en met name het geweldig sfeervol weergegeven eilandleven maakt dat ruimschoots goed. Een op en top Nederlands boek met bestaande Nederlandse issues.

Toine Heijmans - Pristina verschijnt op 15 januari 2014.