Boekrecensie: Morgan McCarthy - Onder het water

Een boek lezen om te recenseren kan soms wat gemene lastigheidjes hebben. Bij een geweldig boek vliegen de uitingen van respect mij in gedachten al om de oren. Bij een leuk, luchtig of juist erg spannend boek vergeet ik dat er gerecenseerd moet worden, waardoor ik helemaal opga in de beleving van het verhaal en nog flink moet werken aan een recensie om dat gevoel ook over te dragen aan de lezer. En met sommige boeken schiet je per pagina in een andere hoedanigheid. Je begint nieuwsgierig, opgewekt, want je hebt een mooi boek in handen, met een interessante blurb en een cover die niet heel erg opvalt tussen alle andere boeken. Je begint te lezen, de ene pagina met een frons, de volgende met een nog diepere frons en dan ineens met interesse, weer een hoofdstuk fronsen, even wat noteren, snel verder lezen, want de spanning bouwt toch wel op en dan ineens tranen. En dan weer fronsen. Morgan McCarthy gaf me middels 'Onder het water' (oorspronkelijke titel The other half of me', wat ik een veel betere titel vind!) deze ervaring. Is het nu een goed boek of een flauw boek?

Jonathan en Theo zijn broer en zus (Theo is de zus) in een zeer ongezellige familie. Moeder Alicia is ongeïnteresseerd in iedereen, behalve zichzelf en drank, een bijna anonieme vader is al lang uit beeld verdwenen, grootmoeder Eve is een succesvolle zakenvrouw die de kinderen maar eens op komt voeden na weer een 'slechte periode' van Alicia. Dankzij Eve's inspanningen is de familie rijk, heel erg rijk. Ze wonen in Wales op Evendon, een groot landhuis vol bedienden. Jonathan en Theo hangen bij gebrek aan liefdevolle familieleden maar aan elkaar.

Het boek beziet in korte tussenstukken uit 2008 de andere perioden uit het leven van de familie, vanuit Jonathans perspectief. Van 2008 springen we terug naar 1988, 2000, 2005 en 2007 en telkens weer terug naar 2008. Je leert de kinderen kennen in hun liefdeloze omgeving en hebt respect voor de volwassen en zelfstandige houding van Jonathan en de simpele onschuld van Theo. Er is geen liefde in huis, maar ook geen enorme drama's. In 2000 zijn broer en zus jongvolwassen. Jonathan is serieus en toegewijd bezig met zijn studie architectuur en later met zijn carrière, Theo fladdert wat rond, slikt eens een pilletje en kan nog geen week een baantje behouden. Theo slaat in deze feesthouding een tikje door, wat Jonathan in eerste instantie vooral irriteert, omdat ze hem van zijn leven en werk houdt. Het is schrijnend om te zien hoe hard Theo contact met haar broer nodig heeft en in een negatieve spiraal terecht komt. Het is een goedgelovig meisje dat geld geeft aan zwervers en van streek raakt als ze nare berichten in de krant leest. Jonathan vindt het maar vervelend dat ze zoveel drugs gebruikt en daar ook nog eens rare ideeën van krijgt.

Tja, meer kan er niet gezegd worden zonder plotwendingen te verklappen, dus dat ga ik niet doen. De subtiele spanningsopbouw laat doorschemeren dat dit lege en zielloze familieverhaal niet goed kan aflopen. Een naderend onheil komt als een klein donderwolkje naderbij drijven, om zich vervolgens bruut te manifesteren.

Jonathan is een karakter dat niet erg vriendelijk en 'likeable' is. Hij is een golden boy, die de goedkeuring van zijn zakelijk succesvolle oma heeft. Hij doet niet aan relaties, want dat vindt hij te moeizaam en hij snauwt zijn zusje af als die weer eens komt zeuren of stomme dingen doet.

De extreem trage opbouw, laat beginnende spanning en een langzame invulling van de hoofdpersonages maken dit boek best een grote kanshebber voor voortijdige leesbeëindiging. Dat is dan weer een voordeel van een recensieboek, dat zul je uit moeten lezen. En daar ben ik blij om, want alhoewel 'Onder het water' niet direct een positieve leeservaring van begin tot eind was, is het een solide verhaal, dat een indrukwekkende volwassenwording van een vervelend en eenzaam rijkeluiszoontje toont. Voor liefhebbers van Wales en trage en treurige familiegeschiedenissen is dit een goed boek om op te pakken. Het is ontegenzeggelijk mooi en goed geschreven.

De auteur
'Onder het water' is de debuutroman van Morgan McCarthy. Bij het lezen van haar korte biografietje op de website van haar literaire agent lees ik dat ze opvanghonden in huis neemt en verzorgt. Voor mij als dierenliefhebber en mede-opvanghondenmoeder schept dat een band, een band die ik helemaal niet wil als objectieve recensent. Ik wil niet negatief doen in recensies, ik wil elk boek wel mooi vinden. Als boekverkoper en recensent voel ik het ook als mijn taak om een boek op leesbaarheid en doellezers te beoordelen. Ik wil mensen graag aan het lezen brengen en houden. Een trage roman als deze is niet geschikt voor mensen die niet vaak lezen, gewoon een leuk boek willen voor op het strand of geen oog hebben voor details. In april 2013 zal McCarthy's volgende roman in het Engels verschijnen: 'The Outline of Love'.